Covid 19 Döneminde Bireysel Değerlerin Nesiller Arası Karşılaştırılması: Aile İşletmeleri Örneği
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13334709Anahtar Kelimeler:
Bireysel değerler, Aile işletmeleri, Nesiller arası farklılıklar, Covid-19 DönemiÖzet
Covid 19 pandemisi bireylerde bazı zorunlu davranış değişimlerine neden olmuştur. Bu değişimlerin bireylerin davranışlarının temelini oluşturan değer yapılarına da yansımalarının olabileceği beklenmektedir. Dolayısıyla yöneticilerin bireysel değer yapılarının incelenmesi ve değer farklılıklarının belirlenmesi, önemli hale gelmektedir. Bu araştırmanın amacı; aile işletmelerinde nesiller arasında yöneticilerin bireysel değerleri arasında farklılık olup olmadığının araştırılması ve bireysel değerlerinde farklılık var ise nedenlerinin neler olabileceğinin değerlendirilmesidir. Araştırmada nicel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemini; Marmara Bölgesi’ndeki aile işletmelerinde farklı nesillerden toplam 567 yönetici oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre yöneticilerin cinsiyetlerine, eğitim düzeylerine ve yaş gruplarına göre bireysel değerleri arasında farklılıklar olduğu ve aile işletmelerinde genel olarak nesiller arasında değişime açıklık ile muhafazakârlık bireysel değerlerinde 1. ve 3. nesil veya sonrasındaki nesiller arasında ve özgelişim bireysel değerinde ise 1. ve 2. nesiller arasında farklılık olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları günümüzde yöneticilerin nesiller arasındaki bireysel değerlerinin farklılıklarının yaşanan değişimlerden etkilendiğini ve uzun dönemde de söz konusu değişimlerin bireyler tarafından daha da belirgin hissedilebileceğine işaret etmektedir.
Referanslar
Akbolat, M., Durmuş, A. & Ünal, Ö. (2017). Örgütsel erdemli̇li̇ği̇n personel güçlendi̇rmeye etki̇si̇ ve otanti̇k li̇derli̇ği̇n aracı rolü. İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 5(2), 71-87. DOI: 10.22139/jobs.322557.
Akgül, A. & Çevik, O. (2005). İstatistiksel analiz teknikleri. 2. Baskı, Emek Ofset, Ankara.
Akıngüç Günver, B. (2002). Aile işletmelerinin yapısı ve geleceği. T.C İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, No:18, İstanbul.
Aronoff, C. E. & Ward, J. L. (2000). Family business values: How to assure a legacy of continuity and success, family business leadership series. New York: Palgrave Macmillan.
Aşkun, D., Ünler Öz, E. & Aşkun, O. B. (2010). Understanding Managerial Work Values in Turkey, Journal of Business Ethics, 93, 103-114., https://doi.org/10.1007/s10551-009-0185-y
Ay, K. (2017). Etik kod uygulamalarının yönetici değerleri açısından rekabet avantajı elde etmedeki rolü: Borsa İstanbul şirketlerinde inceleme, (Yayın No. 10449335) [Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi].
Başer, G. G. (2010). Aile işletmelerinin süreklilik sorunsalı: Batı Akdenizli aile işletmeleri üzerine nitel bir araştırma. (Yayın No. 280542) [Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=E898GBtr7psNGxJcEV8iRw&no=qDpjt9Ijl5PCA63axNOxPA
Bilginoğlu, E. (2021). Covid-19 pandemisi sırasında uzaktan çalışmanın artan önemi: Bilinen yanlışlar ve doğruları. Çalışma ve Toplum, 2(69), 1099-1146.
Birincioğlu, N. & Acuner, T. (2015). Aile işletmeleri kurucularının ve aile değerlerinin aile işletmelerinin sürdürülebilirliği üzerindeki etkisi: Trabzon örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (14), 491-515.
Bonetto, E., Dezecache, G., Nugier, A., Inigo, M., Mathias, J-D. & Huet, S, vd. (2021). Basic human values during the COVID-19 outbreak, perceived threat and their relationships with compliance with movement restrictions and social distancing. PLoS ONE, 16(6), e0253430. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0253430
Bowman, D. M. (2010). The effect of value differences in workplace motivation: A study comparing worker value piorities across generations and gender. (Publication No. 3426821). [Published Doctor Thesis]. Capella University, Minnesota. PQDT Open. https://www.proquest.com/docview/763428459?pqorigsite=gscholar&Fromopenview=true
Bojanowska, A., Kaczmarek, Ł.D., Koscielniak, M. & Urbańska, B. (2021). Changes in values and well-being amidst the COVID-19 pandemic in Poland. PLoS ONE, 16(9), e0255491. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0255491
Bruno, L. F. C. & Lay, E. G. E. (2008). Personal values and leadership effectiveness. Journal of Business Research, 61(6), 678-683, June, DOI: 10.1016/j.jbusres.2007.06.044
Cogin, J. (2012). Are generational differences in work values fact or fiction ? MultiCountry evidence and implications. The International Journal of Human Resource Management, 23(11), 2268-2294.
Crampton, S. & Hodge, J. (2009). Generation Y: Unchartered territory. Journal of Business & Economics Research, 7(4), 1-6.
Çakıroğlu, K. I., Pirtini, S. & Çengel, Ö. (2020). Covid-19 sürecinde ve post-pandemi döneminde yaşam tarzı açısından tüketici davranışlarının değişen eğilimi üzerine kavramsal bir çalışma. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 81-103. https://www.proquest.com/scholarl y-journals/covid-19-süreci̇nde-ve-post-pan demi̇-dönemi̇nde/docview/2471525766/se-2
Çevik Tekin, İ. & Akgemci, T. (2016). Y kuşağı çalışanların iş değerlerinin araştırılması: Konya ili sanayi işletmelerinde bir uygulama. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-52, https://dergipark.org.tr/ en/pub/odad/issue/28627/305832
Daniel, E., Bardi, A., Fischer, R., Benish-Weisman, M. & Lee, J. A. (2022). Changes in personal values in pandemic times. Social Psychological and Personality Science, 13(2), 572-582.
Davis, P. (1983). Realizing the potential of the family business. Organizational Dynamics, Summer, 47-56.
Demirutku, K. & Sümer, N. (2010). Temel değerlerin ölçümü: Portre değerler anketi’nin Türkçe uyarlaması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 17-25.
Doğan, B., Aşkun, B. & Yozgat, U. (2007). Türkiye'de yönetsel değerler ve yönetici profiline yönelik bir araştırma. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Donnelley, R. G. (1964). The family business. Harvard Business Review, 42(1), 93-105.
Dyer, W. G. Jr. (1988). Culture and continuity in family firms. Family Business Review, 1(1), 37-50.
Erkenekli, M. (2013). Toplumsal kültür araştırmaları için değer merkezli bütünleşik bir kültür modeli önerisi. Savunma Bilimleri Dergisi, 12(1), 153.
Fancy, R. (2004). Patterns in values differences across cultures. [Unpublished Master’s Thesis]. Wayne State University. Detroit, Michigan.
Fernandez, S. (2009). Comparing generation x to genaration y on work-related beliefs. Master’s Theses. San Jose State University.
Feather, N. T. (1979). Value correlates of conservatism. Journal of Personality and Social Psychology, 37(9), 1617-1630.
Fidan, Y. (1996). Örgüt kültürünün verimlilik artışına etkisi. Verimlilik Dergisi, 25(2).
Fischer, R., Bortolini, T., Pilati, R., Porto, J. & Moll, J. (2021). Values and COVID-19 worries: The importance of emotional stability traits. Personality and Individual Differences, 182, 111079.
Garcia-Alvarez, E. & Lopez-Sintas, J. (2001). A Taxonomy of founders based on values: The root of family business heterogeneity. Family Business Review, 15(3), 209-230.
Giddens, A. (2010). Modernliğin sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Gursoy, D., Maier, T. A. & Chi, C. G. (2008). Generational differences: An examination of work values and generational gaps in the hospitality workforce. International Journal of Hospitality Management, 27(3), 448-458.
Hagerman, S. F. (1991). A Comparative analysis of leader personality type and work environment. (Publication No. 9204695) [Unpublished Doctor Thesis, University of Arkansans]. PQDT Open. https://www.proquest.com/d ocview/303969718?pqorigsite=gscholar&fromopenview=true
Halse, M. L. & Mallinson, B. J. (2009). Investigating popular internet applications as supporting e-learning technologies for teaching and learning with generation y. International Journal of Education & Development Using Information & Communication Technology, 5(5).
He, H. & Harris, L. (2020). The impact of Covid-19 pandemic on corporate social responsibility and marketing philosophy. Journal of Business Research, 116, 176-182.
Hodgkinson, C. (2008). Yönetim Felsefesi, Örgütsel Yaşamda Değerler ve Motivasyon. Çev: İbrahim Anıl, Binali Doğan, Beta Yayım, İstanbul.
Hofstede, G. (1980). Culture‘s consequences: International differences in work related values. (Abridged ed.), Sage, Newbury Park, CA.
Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, ınstitutions and organizations across nations. London: Sage Publications.
Hunt, D. M. & At-twaijri, M. I. (1996). Values and the Saudi manager: An Empirical investigation. Management Development, 15(5).
International Labour Organization, ILO. (2020). COVID-19 Ortamında ve sonrasında uzaktan çalışma uygulama kılavuzu. Cenevre: Uluslararası Çalışma Ofisi, ISBN 978-92-2-032405-9, Temmuz, 2020. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---iloankara/docu ments/publication/wcms_759299.pdf Erişim Tarihi: 24.02.2022
Inglehart, R. (2000). Globalization and postmodern values. The Washington Quarterly, 23(1), 215-228.
İşçimen, D. S. (2012). Y kuşağı çalışanların iş yaşamından beklentilerinin karşılanma düzeyi ile kurumsal bağlılık arasındaki ilişki ve bir örnek uygulama. Bahçeşehir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 4. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
Karabchuk, T. (2020). Think piece: On values, security, and wellbeing under the COVID-19 Pandemic in 2020. In G. Muschert, K. Budd, D. Lane, & J. Smith (Eds.), Social Problems in the Age of COVID-19, Volume 2: Global Perspectives (pp. 123-132). Bristol University Press. doi:10.46692/97814473606 29.013
Karpuzoğlu, E. (2000). Aile şirketlerinin kurumsallaşma düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi, Doktora Tezi, İstanbul.
Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık. 17. Baskı.
Köse, S., Oral, L. & Tetik, H. T. (2013). Y kuşağının birinci ve ikinci yarısında iş değerlerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Humanitas International Journal of Social Sciences, 3,149-166.
Köseoğlu, M. A. & Karayormuk, K. (2008), Aile işletmelerinde yaşam seyrine göre strateji oluşturma süreçlerinin analizi. İstanbul Kültür Üniversitesi İİBF Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Araştırma Merkezi, 3. Aile İşletmeleri Kongresi, 289-299.
Kristoff-Brown, A., Zimmerman, R. & Johnson, E. (2005). Consequences of individuals' fit at work: A Meta-analysis of person-job, person-organization, person-group, and person-supervisor fit. Personnel Psychology, 58, 281-342.
Lacki, T. D. (2020). Changes in consumers’personal values during the coronavirus crisis https://coffeyvillechamber.org/wp-content/ uploads/Resonate_Coronavirus___Values_July_2020_Final.pdf
Lee, J. (1996). Culture and management, A Study of small chinese family business Singapur. Journal of Small Business Management, 34(3), 63-67. ScholarBank@NUS Repository. http://scholarbank.nus.edu.sg/handle/10635/45267
Lotfi, A., Kabiri, S. & Ghasemlou, H. (2013). Değerler değişimi ve kuşaklararası çatışma: İran Khoy kenti örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14.2., 93-113.https://dergipark.org.tr/tr/pub/ogusbd/issue/11005/131676
Marshall, J. (2004). Managing different generations at work. Financial Executive, July, 18-19.
Meglino, B. & Ravlin, E. (1998). Individual values in organizations: Concepts, controversies, and research. Journal of Management, 24(3), 351-389.
Meydan, C. H. & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi: AMOS uygulamaları, Detay Yayınları, Ankara.
Morsümbül, Ş. (2014). Kültürel değerlerin üç kuşak arasındaki değişimi üzerine bir inceleme: Ankara örneği. HÜTAD Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz, (21), 137-160.
Nambiyar, S. (2014). Aspirations of gen-y towards quality of work life. International Journal of Multidisciplinary Approach & Studies, Jul-Aug, 1(4), 328-340.
Nakıpoğlu, N. (2015). Aile işletmelerinde kuşak çatışmalarının finansal yapıya etkileri: İtalyan-Türk aile işletmeleri üzerine bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD (2020). Capacity for remote working can affect lockdown costs differently across places, https://read.oecd-ilibrary.org, Erişim Tarihi. 24.02.2022.
Özkara, B. & Kızıldağ, D. (2012). Aile işletmelerinde kadın üyelerin rolü: Afyonkarahisar ilinde bir araştırma. İstanbul Kültür Üniversitesi İİBF Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Araştırma Merkezi, 5. Aile İşletmeleri Kongresi, 127-144.
Paksoy, İ. (2019). Yönetsel değerler ve yönetici profili üzerine bir kamu kurumunda araştırma. (Yayın No. 594694). [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalT ezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Papavasileiou, E. F. & Lyons, S. T. (2014). A Comparative analysis of the work values of Greece's ‘millennial’generation. The International Journal of Human Resource Management, (Ahead-Of-Print), 1-21.
Pınar, S. (2022). Kişilik ve öncü bireysel değerler bağlamında yönetim tarzları açısından liderlik
davranışları üzerine bir araştırma, (Yayın No. 709998). Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi.
PricewaterhouseCoopers (PwC), (2020). Making external executives successful in family businesses. https://www.pwc.com/gx/en/s ervices/family-business/assets/pwc-family-business-study.pdf, Erişim Tarihi. 01.03.22.
Ralston, D. A., Egri, C. P., Stewart, S., Terpstra, R. H. & Kaicheng, Y. (1999). Doing business in the 21st century with the new generation of Chinese managers: A Study of generational shifts in work values in China. Journal of International Business Studies, 30(2), 415-427. https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490077
Reisenwitz, T. & Iyer, R. (2009). Differences in generation x and generation y: Implications for the organization and marketers. Marketing Management Journal, 19(2), 91-103.
Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2013). Örgütsel Davranış. 14. Basımdan Çeviri. İ. Erdem (çev. ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayınları.
Roe, R. A. & Ester, P. (1999). Values and work: Emprical findings and theorical perspective. Applied Psychology: An International Review, 48(1), 1-21.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
Ros, M., Schwartz, S. H. & Surkiss, S. (1999). Basic individual values, work values and the meaning of work. Applied Psychology: An International Review, 48(1), 49-71.
Rowe, K. A. (2010), Managing across generations. Management Development, 27(1003), Marchi.
Sargut, S. (2010). Kültürlerarası farklılaşma ve yönetim, Ankara: İmge Kitabevi.
Schumacker, R. E. & Lomax, R. G. (2015). A Beginner's guide to structural equation modeling. 4th
Edition, New York, Routledge.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theory and empirical Tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65. New York: Academic Press.
Schwartz, S. H. (2003). A proposal for measuring value orientation across nations. 277-319, Chapter 7 in Ess Questionnaire Development Package of the European Social Survey. https://www.europeansocialsurvey.org
Schwartz, S. H. (2006). A Theory of cultural value orientations: Explication and applications. Comparative Sociology, 5(2-3), 137-182.
Sharma, P. & Nordqvist, M. (2008). A Classification scheme for family firms: From family values to effective governance to firm performance. J. Tapies ve J. L. Ward (der.), Family values and value creation: The fostering of enduring values within family-owned businesses içinde, New York: Palgrave Macmillan.
Silik, C. E, Yıldırım, B. I & Dündar, Y. (2020). COVID-19 sonrası turist davranışlarının kuşak farklılıkları açısından Çoklu Uyum Analizi (MCA) ile değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(24), 341-372.
Sirmon, D. G. & Hitt, M. A. (2003). Managing resources: Linking unique resources, management, and
wealth creation in family firms. Entrepreneurship Theory and Practice, Summer, 339-358.
Sneddon, J., Daniel, E., Fischer, R. & Lee, J. A. (2022). The impact of the COVID-19 pandemic on environmental values (pp. 1-9). Springer, Japan.
Stravrou, E. T., Kleanthous T. & Anastasiou T. (2005). Leadership personality and firm culture during hereditary transitions in family firms: Model development and emprical investigation. Journal of Small
Business Management, 43(2), 187-206.
Sürücü, L., Şeşen, H. & Maşlakçı, A. (2021). SPSS, AMOS ve PROCESS Macro ile ilişkisel aracı/düzenleyici ve yapısal eşitlik modellemesi uygulamalı analizler. Detay Yayıncılık, 1. Baskı.
Steinert, S. (2020). Corona and value change. The role of social media and emotional contagion. Ethics and Information Technology. https://doi.org/10.1007/s10676-020-09545-z.pdf
Şenturan, Ş., Köse, A., Dertli, E. M., Başak, S. & Şentürk, N. (2016). X ve Y kuşağı yöneticilerinin iş değerleri algısı ve farklılıkları üzerine inceleme. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(3), 171-182.
Tan, S. J., Tambyah, S. K. & Kahle, L. R., (2015). Sequential cross-sectional studies of values in Singapore and the United States. The Psychology of the Asian Consumer, Edited by Bernd Schmitt and Leonard Lee, Routledge Taylor&Francis Group.
Terzi, E. & Boylu, Y. (2019). Türkiye ve Dünya’da tersine mentorluk: Kuşaklar bazında farklılaşan iş değerleri ve gençlerin işten ayrılma niyeti açısından bir inceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 3283-3322.
Triandis, H. C. & Eunkook, M. S. (2002). Cultural influences on personality. Annual Review of Psychology, (53), 133-160.
Ward, J. L. (1997). Growing the family business: Special challenges and best practices. Family Business Review, 10(4), 323-337.
Wiedemann, C. (2020). The great transformation? The cultural implications of COVID-19, Barrett Values Centre, https://www.valuesce ntre.com/resource-library/covid/
Wils, T., Saba, T., Waxin, F. M. & Labelle, C. (2011). Intergenerational and intercultural differences in work values in Quebec and the United Arab Emirates. Industrial Relations, 66, 445-469.
Wilson, L. (2009). Workforce diversity - generations at work: The problems, power, and promise explored. American Water Works Association Journal, 101(5), 46-54.
Wolf, L. J., Haddock. G., Manstead, A. S. R. & Maio, G. R. (2020). The importance of (shared) human values for containing the COVID-19 pandemic. British Journal of Social Psychology, Jul;59(3), 618-627. doi: 10.1111/bjso.12401. Epub 2020 Jun 23. PMID: 32572981; PMCID: PMC7361394.
Wu, A. Q. & Lau, V. M. C. (2022). COVID-19-induced negative emotions and the impacts on personal values and travel behaviors: A threat appraisal perspective. Journal of Hospitality and Tourism Management, (51), 143-155. DOI: 10.1016/j.jhtm.2022.03.006
Vallerand, R. J. & Richer, F. (1988). On the use of the causal dimension scale in a field setting: A Test with confirmatory factor analysis in success and failure situations. Journal of Personality and Social Psychology, 54(4), 704-712.
Vurgun, L. & Öztop, S. (2011). Yönetim ve örgüt kültüründe değerlerin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), Eylül.
Yıldırım, Y. T. (2011). Aile işletmelerinde nesiller arası yönetici değerlerindeki değişim ve bu değişimin nedenleri üzerine bir araştırma. (Yayın No. 28592642). Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi. https://www.proquest.com/d ocview/2614259170?pqorigsite=gscholar&fromopenview=true
Yurttadur, M. & Nakıpoğlu, N. (2015). Aile işletmelerinde kuşak çatışmalarının finansal yapıya etkileri, İtalyan ve Türk aile işletmeleri üzerine bir uygulama. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(12), 403-420.
Zeeshan, A. & Iram, A. (2012). Generational diversity: Strategies to bridge the diversity gap. International Journal of Engineering & Management Sciences, 3(3).
Zellweger, T. M. & Astrachan, J. H. (2008). On the emotional value of owning a firm. Family Business Review, 21(3), 347-363.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Sevcan Pınar, Olcay Bige Aşkun
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.